© Shutterstock - Voorbeeld van een spantendak, een dakconstructie opgebouwd uit op zichzelf staande spanten
Een hellend dak kan op verschillende manieren worden opgebouwd. Een hellend dak kan worden opgebouwd met spanten, via gordingen, of via een sarking systeem.
In moderne woningen wordt vaak gekozen voor een spantendak. Hoe wordt zo’n spantendak juist opgebouwd? Wat is het verschil met een gordingendak? En hoe moet zo’n spantendak juist geïsoleerd worden?
© Shutterstock - Voorbeeld van een spantendak, een dakconstructie opgebouwd uit op zichzelf staande spanten
Een spantendak wordt ook wel een sporen dak genoemd. Het is een daktype dat bestaat uit dakspanten. Dit zijn houten balken die verticaal van de muurplaat naar de nok van het dak lopen. De dakspanten lopen boven tot de dwarsbalk die van de ene muurplaat naar de andere loopt.
Spanten hebben een driehoekige vorm, die ook soms wel aan de letter A doen denken. Vandaar dat er soms ook wel wordt gesproken over A-spanten.
Kenmerkend aan een spantendak is dat alle spanten op regelmatige afstand van elkaar verwijderd zijn. Meestal bedraagt deze afstand zo’n 40 centimeter.
Het spantendak is een cruciaal onderdeel van de dakopbouw. Bovenop het spantendak komt de onderdakfolie te liggen. Dit onderdak wordt vastgemaakt aan het spantendak via verticale tengellatten. Daarbovenop komen horizontale panlatten die als onderstructuur dienen voor de dakpannen.
Tussen de spanten in komt het isolatiemateriaal. Vaak wordt hier gekozen voor isolatieplaten uit minerale wollen.
© Shutterstock - Voorbeeld van een spantendak, een dakconstructie opgebouwd uit op zichzelf staande spanten
© Shutterstock - Voorbeeld van een gordingendak, met gordingen die van de ene muurplaat naar de andere lopen
In tegenstelling tot het spantendak is het gordingendak de meer traditionele opbouw van een zadeldak. Bij het gordingendak wordt het dak opgebouwd op basis van gordingen. Dit zijn horizontale dwarsbalken die van de ene muurplaat naar de andere lopen. De dwarsbalken zijn doorgaans zo’n 1,5 meter van elkaar verwijderd, maar de precieze afstand hangt af van het soort hout dat wordt gebruikt en de hellingsgraad van het dak. Gordingen worden in de muur gemetseld, en overspannen vaak een afstand van zo’n 3 à 4 meter.
Bovenop de gordingen worden kepers bevestigd. Men bevestigt de kepers op de gordingen met behulp van kepernagels. De kepers lopen verticaal van onder naar de nok van het dak. Je kan de kepers dus vergelijken met de spanten in het spantendak.
De gordingen en de kepers vormen samen de dakconstructie, en zijn de basis voor het onderdak.
Lees meer over de opbouw en de voordelen van een gordingendak.
+ Een spantendak kan ter plekke in elkaar worden gezet, maar het is ook perfect mogelijk om een spantendak te prefabriceren in een fabriek of een atelier. Hierdoor verloopt de opbouw sneller, en kan het dak ook sneller worden afgewerkt.
+ Een spantendak is zelfdragend, wat betekent dat het niet moet ondersteund worden door muren. Een positief gevolg hiervan is dat je ook grotere ruimtes kan overspannen, en dat je grote ruimtes ook niet onderbroken hoeven te worden door muren.
+ Een spantendak is over het algemeen zo’n 20 à 30% goedkoper om te maken dan traditionele dakopbouwen.
+ Bij een spantendak heb je over het algemeen ook een grotere vrijheid op vlak van vormgeving. Ook hier weer een positief gevolg van het feit dat je geen steunmuren nodig hebt.
+ Een spantendak is een geschikt daktype bij tal van verschillende bouwstijlen.
Zoals al aangehaald bij het overlopen van de voordelen, kan een spantendak op verschillende manieren worden gefabriceerd. Net zoals een gordingendak kan een spantendak ter plekke in elkaar worden gestoken. Maar daarnaast kan een spantendak ook perfect geprefabriceerd worden in een fabriek. Een voordeel dat je niet hebt bij een gordingendak.
Door een spantendak te prefabriceren, kan de plaatsing ter plekke sneller verlopen. Dit heeft een positief gevolg voor de rest van het bouwproces. Ook verlaagt dit de kostprijs.
Bij het maken van een nieuw spantendak kunnen verschillende houtsoorten gebruikt worden. Veel gebruikte houtsoorten zijn geïmpregneerd Douglashout, Roodnoorse den of Epicéa (inlandse den of vurenhout). Het Douglashout is de duurste houtsoort, maar ook wel het sterkste. Het is verkrijgbaar in grote lengtes.
De lengtes van de Roodnoorse den zijn beperkt tot zo’n 5 à 6 meter. Qua prijs en qua kwaliteit ligt deze houtsoort tussen het Douglas hout en Epicéa hout in.
Epicea is dan weer de goedkoopste houtsoort. Ook deze houtsoort is verkrijgbaar in grote lengtes.
Welke houtsoort je ook kiest, het is steeds aan te raden om het hout een beschermende laag te geven tegen schimmels en insecten. Zeker bij het gebruik van Douglas hout is dit aan te bevelen.
© Shutterstock - Voorbeeld van een spantendak, een dakconstructie opgebouwd uit op zichzelf staande spanten
Een spantendak vormt een cruciaal onderdeel van het dak. De houten constructie vormt de basis voor de bovenliggende dakelementen, zoals het onderdak en de dakbedekking. Deze houten constructie moet dan ook goed onderhouden worden.
Toch kan het spantendak na verloop van tijd kampen met typische problemen. Vaak voorkomende mankementen zijn bv. het kromtrekken van de spantbenen, houtrot als gevolg van vocht, condensatie, schimmel, en het innestelen van ongedierte zoals houtworm en zilvervisjes.
Net omdat het spantendak zo’n dragende functie heeft in het dak, is het daarom aan te raden om de houten constructie meteen te renoveren of zelfs helemaal te vervangen.
Naast het spantendak zelf moet vaak ook het hout van de dakkapellen en de dakgoot vervangen worden.
Een spantendak isoleren kan je makkelijk doen aan de binnenkant van het dak. De ruimte tussen de spanten kan je perfect opvullen met isolatiemateriaal. Vaak worden hiervoor isolatiematerialen op basis van minerale wollen gebruikt. Deze isolatieplaten kunnen makkelijk worden samengedrukt, en zo tussen de spanten in worden geklemd.
Naast isolatieplaten van minerale wol kan je ook kiezen voor isolatiedekens of spijkerflensdekens. Deze zijn iets zachter van structuur, maar passen ook perfect tussen de spanten.
Isolatiematerialen van minerale wol, zoals glaswol en rotswol, hebben ook als voordeel dat ze goed presteren op vlak van geluidsisolatie.
Het is ook mogelijk om een spantendak langs de buitenkant te isoleren. In dat geval gaat het om een sarkingdak. Het isolatiemateriaal wordt bij deze methode bovenop het dakgebinte geplaatst, in plaats van tussen de spanten. Er wordt dan vooral gekozen voor harde kunststofplaten.
Het voordeel van een sarkingdak is dat je veel beter een ononderbroken isolatieschil kan leggen bovenop het dak. Ook is het bij deze methode mogelijk om het houten dakgebinte zichtbaar te houden langs de binnenkant van het dak.
Ontdek hier hoe je te werk gaat bij het plaatsen van een sarkingdak.
Op zoek naar een dakdekker die je kan helpen bij het plaatsen van een spantendak? Vul onderstaand formulier in, en wij gaan op basis van jouw gegevens op zoek naar geschikte dakdekkers in jouw regio. Zij zullen je vervolgens elk een offerte op maat voorleggen, zodat je rustig prijzen kan vergelijken. Op die manier kan je tot wel honderden euro's besparen.
Toch geen goede offerte gekregen? Niet erg, alle offertes zijn zonder enige aankoopverplichting, en volledig gratis.
